INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Sudymunt Dorgiewicz  

 
 
2 poł. XIV w. - po 15 VIII 1434
Biogram został opublikowany w latach 2007-2008 w XLV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sudymunt Dorgiewicz h. własnego (zm. po 15 VIII 1434), cześnik dworu wielkiego księcia litewskiego Witolda, starosta krewski.

S. pochodził z jednego z najbardziej wpływowych za w. ks. Witolda rodów bojarskich (wg W. Semkowicza potomków Syrpucia). Był synem Dorgi, który w r. 1401 podpisał akt unii wileńskiej, bratankiem kaszt. wileńskiego Krystyna Ościka (zob.). Majątek rodowy znajdował się w okolicach Kiernowa.

Zapewne pierwszym odnotowanym źródłowo wystąpieniem S-a, już z tytułem cześnika dworu wielkoksiążęcego, było świadkowanie przy nadaniu w. ks. Witolda dla Wojciecha Moniwida w maju 1409. W dokumencie wzmiankowany był bez patronimiku i nie znamy jego innego wystąpienia na tym urzędzie, co wobec popularności imienia Sudymunt nie daje pewności, czy rzeczywiście chodziło o syna Dorgiego. Z drugiej strony syn S-a, Olechno, od r. 1448 był poświadczony na wysokim urzędzie dworskim podczaszego, który w swych rękach miał w XV w. także funkcję cześnika, co zdaje się potwierdzać tożsamość S-a z cześnikiem Sudymuntem. W r. 1430, jak wszyscy kniaziowie i panowie litewscy, stanął S. przy obwołanym w. ks. Świdrygielle. Już wiosną 1431 został przez niego wysłany w poselstwie do króla Władysława Jagiełły; towarzyszył kniaziowi Wasylowi Semenowiczowi oraz panom Kieżgajle i Chodkowi, dobrze znanym na dworze królewskim, co pozwala przypuszczać, że także on nie był tam obcy. Świadczył również 1 IX t.r. na akcie rozejmu polsko-litewskiego w Czartorysku. Dn. 15 V 1432 wraz z innymi panami litewskimi poświadczył zawarcie przymierza litewsko-krzyżackiego w Skirstymoniu.

Po zamachu oszmiańskim (w nocy z 31 VIII na 1 IX 1432) opowiedział się S. wraz ze stryjem Krystynem Ościkiem po stronie nowego w. ks. lit. Zygmunta Kiejstutowicza. Już 20 I 1433 jako star. krewski poświadczył akt nowej unii w Trokach. Spór sądowy, jaki toczył syn S-a, Olechno, z bratankiem Wasyla Zenowiewicza, ujawnił prawdopodobne kulisy uzyskania tego urzędu przez S-a: oskarżył on przed w. ks Zygmuntem Kiejstutowiczem ówczesnego star. Krewa, Wasyla Zenowiewicza, o sprzyjanie Świdrygielle, a w rezultacie wielki książę odebrał bojarowi jego posiadłości i danników oraz przekazał je S-owi, prawdopodobnie wraz z urzędem starosty. S. świadczył na dokumencie wydanym w Grodnie 27 II 1434 i odnawiającym zapisy unii trockiej z 20 I 1433; przywiesił do aktu pieczęć z h. własnym (opisanym przez W. Semkowicza). We wrześniu t.r. został wysłany jako delegat Zygmunta Kiejstutowicza na rokowania polsko-krzyżackie w Raciążku. Przed udaniem się na zjazd został przez wielkiego księcia (15 VIII 1434) wynagrodzony za zasługi hojnym nadaniem ziemskim w pobliżu Krewa: Chożowem, Talatowem, Połoczanami i Łuczanami (pow. wilejski) oraz ośmioma poddanymi w Bolcach. W najstarszej księdze wpisów metryki lit. występował jako odbiorca drobnych nadań bliżej nieokreślony Sudymunt, ale wobec popularności tego imienia nie sposób utożsamiać go z S-em. S. zmarł po 15 VIII 1434.

Z nieznanej z imienia żony pozostawił S. trzech synów: Olechnę (zob.), Mikołaja Kmitę (zm. ok. 1461), fundatora w r. 1456 kościoła paraf. we wsi Siemiatycze, i Jana (zm. w l. czterdziestych XV w.). Synowie pieczętowali się h. Trąby.

 

Boniecki, Poczet rodów, s. 25–6; Urzędnicy, XI; Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego, Red. A. Rachuba, W. 2004 I; – Antoniewicz M., Manifestacja genealogiczna w herbie złożonym biskupa Pawła Olgimunta księcia Holszańskiego, „Zesz. Hist.” T. 4: 1994 s. 407–8; Barvinskij B., Žigimont Kiejstutovič velikij kniaz’ litovsko-ruskij, Žovkva 1905 (Aneks 3); Bučinskij B., Kilka pričinkiv do časiv velikogo kniazia Svitrigajla (1430–1433), „Zapysky Naukovoho Tovarystva im. Ševčenka” T. 76: 1907 s. 135; Michaluk D., Ziemia mielnicka województwa podlaskiego w XVI–XVII wieku, Tor. 2002; Petrauskas R., Lietuvos diduomenė XIV a. pabaigoje – XV a., Vilnius 2003; Semkowicz W., Braterstwo szlachty polskiej z bojarstwem litewskim w unii horodelskiej 1413 roku, w: Polska i Litwa w dziejowym stosunku, Kr. 1914; tenże, O litewskich rodach bojarskich zbratanych ze szlachtą polską w Horodle roku 1413, „Lituano-Slavica Posnaniensia” T. 3: 1989 s. 65–6; – Acten d. Ständetage Preussens, I 650; Akta Unii; Metryka Lit., I, III, XXV; Vitoldiana, Wyd. J. Ochmański, W.–P. 1986; – Geheimes Staatsarchiv Preussischer Kulturbesitz w Berlinie-Dalhem: Ordensbriefarchiv, nr 5633.

Lidia Korczak

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.